8. ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਕੱਟੜਤਾਵਾਦ ਦਾ ਵਿਰੋਧ

ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਉੱਤੇ ਸਾਰਵਜਨਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਇੱਕ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਢੱਕ ਕੇ ਈਦ ਮੁਬਾਰਿਕ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪਿਤਾ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂਨ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ। ਹੁਣ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨਿਸ਼ਚਿੰਤ ਸੀ। ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਦਾਵੇਦਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਬਗ਼ਾਵਤ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੱਟਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਰੱਖਣਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਹੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕੱਟਰ ਹੋਣਾ ਵੀ ਕੁੱਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਾਇਜ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਹੋਰ ਧਰਮਾਵਲੰਬੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫ਼ਰਤ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਰੱਖਣਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਹੀ ਅਕਸ਼ੰਮਿਅ (ਖਿਮਾ ਜੋਗ ਨਹੀਂ) ਕਾਰਜ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸ਼ਾਸਕ ਹੋਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪੱਖਪਾਤ ਕਰਣਾ ਤਾਂ ਅਤਿਅੰਤ ਅਣ–ਉਚਿਤ ਹੈ। ਸਮਰਾਟ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਇਹੀ ਦੋਸ਼ ਕੀਤਾ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਵੋੱਤਮ ਪਦ ਉੱਤੇ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਣ ਉਸਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਹੀ ਦ੍ਰਸ਼ਟਿਕੋਣ ਅਪਨਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਉਥੇ ਹੀ ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ–ਵੱਡੇ ਓਹਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਤੈਨਾਤ ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਉਕਤੀਯਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਹਿੰਦੁਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਈ ਨਵੇਂ ਕਠੋਰ ਕਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਅਨੇਕ ਹਿੰਦੁਵਾਂ ਨੂੰ ਬਲਪੂਰਵਕ ਇਸਲਾਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਣ ਲਈ ਬਾਧਯ ਕੀਤਾ, ਮਨਾਹੀ ਕਰਣ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਬੰਦੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੰਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਮਥੁਰਾ, ਕਾਸ਼ੀ ਆਦਿ ਹਿੰਦੁਵਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਮੰਦਰ ਧਵਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਨਵ ਉਸਾਰੀ ਰੂਕਵਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਜਿਹਾ ਜਾਣ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਯਾਇਆਂ ਨੂੰ ਔਰੰਗਜੇਬ ਜੜ ਵਲੋਂ ਮਿਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੀ ਕੁਦ੍ਰਸ਼ਟਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਉੱਤੇ ਵੀ ਪਈ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚਾਰਾਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਉੱਤੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀਆਂ ਦੀ ਧੁੰਮ ਮਚੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਆਮ ਲੋਗ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਚਾਲ ਚਲਣ ਦੀ ਰੀਤੀਆਂ ਅਪਨਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਈਰਖਾਲੁ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖਫਾ ਸਨ, ਹੁਣ ਤਾਂ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦਾ ਸ਼ਾਸਣਕਾਲ ਸੀ। ਅਤ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੰਣ ਆਈ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਜਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਆੰਦੋਲਨ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਵਲੋਂ ਚਿੜੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਖੂਬ ਲੂਣ ਮਿਰਚ ਮਿਲਾਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੇ ਵਿਰੂੱਧ ਜਹਿਰ ਉਗਲ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਦੱਸਿਆ: ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਈ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਵਲੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਤਖ਼ਤ ਦਿਲਵਾਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਉਸਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਭੱਜਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਕਾਰਣ ਬਿਆਸਾ ਨਦੀ ਦੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੌਕਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਅੰਤਰਣ ਸੀ। ਔਰੰਗਜੇਬ ਬਹੁਤ ਜਾਲਿਮ ਪ੍ਰਵ੍ਰਤੀ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਦਾ ਚਾਲ ਚਲਣ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਦੇਹਾਸਪਦ ਲਗਿਆ, ਉਸਨੇ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੂੰ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੂੰ ਫੌਜ ਭੇਜ ਕੇ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰੇ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖਿੱਲੀ ਉਡਾਣਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ: ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਤਖ਼ਤ ਦਿਲਵਾਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਤਾਂ ਮੌਤ ਦਾ ਦੰਡ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਤ: ਤੁਸੀ ਝੂਠੇ ਗੁਰੂ ਹੋਏ, ਜੋ ਆਪਣਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ।  ਇਸ ਪੱਤਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ: ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀ ਤੈਨੂੰ ਸੱਤਾ ਵਾਪਸ ਦਿਲਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਉਹ ਅਚਲ ਰਾਜ ਸਿਹਾਂਸਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅਤ: ਅਸੀਂ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹੀ ਉਸਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤਾਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੈਨੂੰ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੋਂਦੇ ਸਮਾਂ ਤੂੰ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰ ਕਰ ਕੇ ਨੀਂਦ ਕਰਣਾ (ਸਉਣਾ) ਤਾਂ ਉਹ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਿਸਣਯੋਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੱਤਰ ਮਿਲਣ ਉੱਤੇ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਸਵਪਨ ਵਿੱਚ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਵੇਖਿਆ: ਇੱਕ ਅਨੌਖਾ ਸਜਾਵਟ ਵਾਲਾ ਦਰਬਾਰ ਸੱਜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਓਹਦੇਦਾਰ ਸ਼ਾਹੀ ਪੋਸ਼ਾਕ ਵਿੱਚ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਝਾਡ਼ੂ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਫਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੌਕੀਦਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲੱਤ ਮਾਰ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਵੇਖਦਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਸੱਜ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਲੱਤ ਪੈਣ ਦੀ ਪੀੜਾ ਨੇ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੀ ਨਿੰਦਰਾ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕਸ਼ਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਦੀ ਰਾਤ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਬਹੁਤ ਬੇਚੈਨੀ ਵਲੋਂ ਕੱਟੀ। ਸਵੇਰ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਫੌਜੀ ਬਲ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕਰਣ ਲਈ ਜਾਲਿਮ ਖਾਨ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰੱਤਵ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ।

1. ਜਾਲਿਮ ਖਾਨ ਹੁਣੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਹੈਜੇ ਦਾ ਰੋਗ ਫੈਲ ਗਿਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਵਾਨ ਹੈਜੇ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ੍ਹ ਗਏ। ਜਾਲਿਮ ਖਾਨ ਵੀ ਹੈਜੇ ਵਲੋਂ ਨਹੀਂ ਬੱਚ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ ਅਭਿਆਨ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਈ। 2. ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਕੰਧਾਰ ਦੇ ਉੱਤਮ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੂੰਦੇ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰੱਤਵ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਭੇਜੀ, ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਫੌਜੀ ਟੁਕੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਵਿਭਾਜਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਠਨ ਗਈ, ਇਸ ਤੂੰ–ਤੂੰ, ਮੈਂ–ਮੈਂ ਵਿੱਚ ਜਰਨੈਲ ਦੂੰਦੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਫੌਜ ਫਿਰ ਬਿਨਾਂ ਨੇਤ੍ਰੱਤਵ ਦੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਈ। 3. ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਖ਼ਤ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਦੇ ਨਾਹਰ ਖਾਨ ਨੂੰ ਕੀਰਤਪੁਰ ਇਤਆਦਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਧਵਸਤ ਕਰਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਕੇ ਭੇਜਿਆ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਫੌਜ ਜਮੁਨਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਣ ਲਈ ਸ਼ਿਵਿਰ ਲਗਾ ਕੇ ਬੈਠੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਬਾੜ ਆ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਸਾਰੇ ਫੌਜੀ ਵਗ (ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਗਏ) ਗਏ। ਜੋ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਸਨ, ਉਹ ਜਾਣ ਗਏ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਗੁਰੂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤ: ਉਹ ਜਾਨ ਬਚਾਕੇ ਭਾੱਜ ਖੜੇ ਹੋਏ।

ਤਿੰਨ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਔਰੰਗਜੇਬ ਨੇ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ।

ਉਸਨੇ ਗੁਰੂਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ: ਜਿਸਦੀ ਈਬਾਰਤ ਸੀ ਬਹੁਤ ਮਿੱਠੀ, ਪਰ ਛਲਪੂਰਣ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਬਹੁਤ ਮਧੁਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਹੁਣੇ ਜੋ ਗਲਤਫਹਮੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਛੁਟਕਾਰਾ (ਨਿਪਟਾਰਾ) ਕਰਣ ਲਈ ਅਸੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਵਿਮਰਸ਼ ਵਲੋਂ ਸਮਾਧਾਨ ਕਰ ਲਇਏ। ਅਤ: ਤੁਸੀ ਸਾਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇਕੇ ਕ੍ਰਿਤਾਰਥ ਕਰੋ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਗੋਸ਼ਟਿ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਹ ਪੱਤਰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਹੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕੀਰਤਪੁਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਰਿਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਚਿੱਤ ਹੋਕੇ ਸੁਣੀਆਂ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਬੇਨਤੀ ਵੀ ਗੌਰ ਵਲੋਂ ਸੁਣੀ। ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ: ਅਜਿਹੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਕੇਵਲ ਬੇਇਮਾਨੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਖਸ਼ਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਵੀ ਬੇਇਮਾਨੀ ਵਲੋਂ ਖਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਤ: ਅਸੀ ਔਰੰਗਜੇਬ ਵਲੋਂ ਮਿਲਣ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਗੁਰੂਦੇਵ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਦੋ ਟੁੱਕਾ ਜਵਾਬ ਸੁਣਕੇ ਸ਼ਾਹੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੱਕਤੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਉਹ ਬੋਲੇ: ਠੀਕ ਹੈ,ਤੁਸੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸੱਕਦੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿਓ।