71. ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ

• ਨਾਮ: ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ

• ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ: ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਰਾਏ

• ਅਮ੍ਰਤਪਾਨ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਨਾਮ: ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ

• ਅਮ੍ਰਤਪਾਨ ਕਦੋਂ ਕੀਤਾ: ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੀਜੇ ਬੈਚ ਵਿੱਚ

• ਕਦੋਂ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ: 22 ਦਿਸੰਬਰ 1705

• ਕਿੱਥੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ: ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ

• ਕਿਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜੇ: ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ

• ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦਾ ਸਥਾਨ: ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ

• ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ: 25 ਦਿਸੰਬਰ 1705

ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ 40 ਸਿੰਘਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ ਜੋ ਸ਼੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ ਵਲੋਂ ਬਾਹਰ ਆਕੇ 22 ਦਿਸੰਬਰ 1705 ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਏ ਸਨ। ਤੁਸੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਤੁਸੀ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।  ਤੁਸੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਰਾਏ ਜੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਅਮ੍ਰਤਪਾਨ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਤੁਸੀਂ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੀਜੇ ਬੈਚ ਵਿੱਚ ਅਮ੍ਰਤਪਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਅਮ੍ਰਤਪਾਨ ਕਰਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਸਿੰਘ ਸਨ: ਭਾਈ ਕਿਰਪਾ ਸਿੰਘ ਦੱਤ,  ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਪੁਰਾਹਿਤ, ਭਾਈ ਨਾਨੂੰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਵਾਲੀ, ਸੋਢੀ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨੰਦ ਸਿੰਘ, ਕਵਿ ਬਚਨ ਸਿੰਘ, ਅਣੀ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਰਹਿੰਦ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਬਨਿਏ ਭਰਾ (ਭਾਈ ਹਜਾਰੀ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਭੰਡਾਰੀ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਰਬਾਰੀ ਸਿੰਘ)। ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰੂ ਘਰ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਸੀ। ਤੁਸੀ ਅਕਸਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਰਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅਜਮੇਰਚੰਦ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨਿਰਮੋਹਗੜ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਇਆ। 20 ਦਿਸੰਬਰ 1705 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਛੱਡਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀਣ-ਮਰਣ ਦੀਆਂ ਕਸਮਾਂ ਖਾਣ ਵਾਲੇ 39 ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪ ਜੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 40 ਸਿਂਘਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ 40 ਮੁਕਤੇ ਕਹਿਕੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਤੇ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਕੋਟਲਾ ਨਿਹੰਗ ਵਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਪਹੁੰਚੇ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਬੁਧੀਚੰਦ ਰਾਵਤ ਦੀ ਗੜੀ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਿਸੇ ਚਮਕੌਰ ਨਿਵਾਸੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੋਪੜ ਜਾਕੇ ਉੱਥੇ ਦੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੁਗਲ ਫੋਜਾਂ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ। ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲੱਗਭੱਗ 10 ਲੱਖ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਜਬਰਦਸਤ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਸਿੱਖ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਦਾ ਜੱਥਾ ਲੈ ਕੇ ਗੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਅਤੇ ਤੱਦ ਤੱਕ ਜੂਝਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸ਼ਹੀਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਰਾਤ ਹੋਣ ਤੱਕ 35 ਸਿੱਖ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਭਾਈ ਗੁਰਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ ਵਿੱਚ 25 ਦਿਸੰਬਰ 1705 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।