37. ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਜੀ

ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਨੇ ਰੂਹੀਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜਾਮ ਪੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਭਾਈ ਭੀਖਾ ਭੱਟ ਦੇ ਪੁੱਤ ਅਤੇ ਭਾਈ ਰਈਆ ਦੇ ਪੌਤਰੇ ਸਨ। ਇਹ ਕੌਸ਼ਿਸ਼ ਗੌੜ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਖਾਨਦਾਨ ਵਲੋਂ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਭੱਟ ਬਹੁਤ ਵੱਧਿਆ ਕਵੀ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਜਜਮਾਨਾਂ ਦੀ ਪੁਰੋਹਿਤੀ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਜਜਮਾਨਾਂ ਦੇ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਗਮੀ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹਾਜਰ ਹੋਕੇ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਈਨਾਮ ਲੈਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਜਗਾਰ ਸੀ। ਇੰਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਜਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਕੂਰਸੀਨਾਮੇ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਖਾਸ ਘਟਨਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਜਜਮਾਨ  ਦੇ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ  ਕੂਰਸੀਨਾਮੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਤਾਰੀਫ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਜੀ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਫੌਜ ਬਣਾਈ ਤਾਂ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਅਤੇ ਖਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ।ਭੱਟ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਭੀਖਾ ਭੱਟ ਦਾ ਪਰਵਾਰ ਗੁਰੂਘਰ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵੀ ਸੱਤ ਸਲੋਕ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਲੋਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਨੇ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸਿਅਤ ਦਾ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਰੂਹੇਲਾ (ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ) ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ  ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਈ ਮਥਰਾ ਭੱਟ ਨੇ ਵੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦੂਰੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਏ ਅਤੇ ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜਾਮ ਵੀ ਪੀਤਾ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ  ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਮੁਗਲ ਜਰਨੈਲ ਬੈਰਮ ਖਾਂ ਅਤੇ ਇਮਾਮ ਬਖਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ ਸੀ।