18. ਬਰਾਹੰਣਾਂ ਦਾ ਫਿਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣਾ

ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ ਜਦੋਂ 39 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤੱਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਇਕੱਠੇ ਹੋਇਆ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚੰਗੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਮੂਲੀ ਜਈ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਹ ਜੋੜਾ ਬੈਕੁਂਠ ਧਾਮ ਨੂੰ ਕੂਚ ਕਰ ਗਿਆ। ਭਕਤ ਜੀ ਨੇ ਸਾਰੀ ਬਰਾਦਰੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸਨਾਨ ਕਰਾਇਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਕੰਡੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਢੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਕਾਰ ਹਿੰਦੂ ਰੀਤੀ–ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੁਲ ਹੀ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਵਲੋਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਜਲ ਉੱਠੇ। ਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਪੀਰਾਂਦਿਤਾ ਮਰਾਸੀ ਵੀ ਜਲਭੂਨ ਉੱਠਿਆ। ਉਸਨੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੱਲਾ–ਗੁੱਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਰਾਜਦੰਡ ਦਿਲਵਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਗਾ। ਉਸਨੇ ਸਭਤੋਂ ਕਿਹਾ ਕਿ: ਵੇਖੋ ਭਰਾਵੋ ! ਸਾਡੇ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੀਚ ਚਮਾਰ ਨੂੰ ਦਖਲ ਦੇਣ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਰਾਜਾ “ਨਾਗਰਮਲ“ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਮਜਹਬ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਦੀ ਸੱਜਾ ਨਾ ਦੇ, ਤਾਂ ਅਸੀ ਉਸਦੇ ਦਰਵਾਜੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਭੁਖ ਹੜਤਾਲ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ: ਵੇਖੋ ਰਵਿਦਾਸ ! ਇੱਕ ਤਾਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦਾ ਭੇਸ਼ ਬਣਾਉਣਾ, ਦੂਸਰਾ ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਕੰਮ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਨਮਸਕਾਰ, ਇੱਜ਼ਤ ਆਦਿ ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇ ਤਾਂ ਭਲੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫਸਾਦ ਵਧਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਬੋਲੇ ਕਿ: ਮਹਾਸ਼ਯੋਂ ! ਈਸ਼ਵਰ ਨੇ ਸਾਰਿਆ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਇਸਲਈ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਣੀ ਅਤੇ ਨਾਮ ਜਪਣ ਦੀ ਸਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲੀ ਅਜਾਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਬਣਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਈਸ਼ਵਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀੜੀ ਵਲੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਾਥੀ ਤੱਕ ਸਾਰਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਗੀ ਆਤਮਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਜੋ ਨੀਚਤ–ਊਂਚਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਸਤਰ ਆਦਿ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਸ ਕੁਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਲੈ ਕੇ ਕੀ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸ ਪਵਿਤਰ ਈਸ਼ਵਰ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਜਪਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਬਦਲੇ ਜੇਕਰ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਦੀ ਆਹੂਤੀ ਵੀ ਦੇਣੀ ਪਏ ਤਾਂ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਚਾਹੇ ਨਾਗਰਮਲ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਦਿੳ ਪਰ ਮੈਂ ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਯਾਨੀ ਨਾਮ ਜਪਣਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦਾ। ਹਰੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਈ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਣ–ਜਾਣ ਯਾਨੀ ਕਿ ਜਨਮ–ਮਰਣ ਦੇ ਚੱਕਰਵਿਊਹ ਵਲੋਂ ਬਚੁਉੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਈ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਛੱਡਣ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਕਰ ਸ਼ਰੀਰ ਹੀ ਛੁਟ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੰਨ ਕਿਸਮਤ। ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ "ਰਾਗ ਆਸਾ" ਵਿੱਚ ਬਾਣੀ ਗਾਇਨ ਕੀਤੀ:

ਆਸਾ ॥

ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰੇ ॥

ਹਰਿ ਸਿਮਰਤ ਜਨ ਗਏ ਨਿਸਤਰਿ ਤਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਕਬੀਰ ਉਜਾਗਰ ॥

ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਕਾਟੇ ਕਾਗਰ ॥੧॥

ਨਿਮਤ ਨਾਮਦੇਉ ਦੂਧੁ ਪੀਆਇਆ ॥

ਤਉ ਜਗ ਜਨਮ ਸੰਕਟ ਨਹੀ ਆਇਆ ॥੨॥

ਜਨ ਰਵਿਦਾਸ ਰਾਮ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥

ਇਉ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਨਰਕ ਨਹੀ ਜਾਤਾ ॥੩॥੫॥   ਅੰਗ 487

ਮਤਲੱਬ– ("ਹੇ ਭਰਮਿਤ ਲੋਕੋਂ ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਧ ਮਨ ਵਲੋਂ ਇੱਕਮਿਕ ਹੋਕੇ ਹਰਿ ਜੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਹੋਏ ਕਰਮ ਹਰੇ ਭਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹਰਿ ਦੇ ਜਾਪ ਨੇ ਨਿਸਤਰੀ (ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤਰ ਸੱਕਦੇ ਸਨ) ਤਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਹਰਿ ਸਿਮਰਨ ਕਰਣ ਨਾਲ ਕਬੀਰ ਜੁਲਾਹਾ, ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਗਟ ਯਾਨੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਨਮ–ਮਰਣ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਦੇ ਲੇਖੇ ਫਾੜ ਦਿੱਤੇ। ਨਾਮਦੇਵ ਛੀਬਾ ਦਾ ਦੁਧ ਈਸ਼ਵਰ ਨੇ ਜ਼ਾਹਰ ਹੋਕੇ ਪੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਜਨਮ–ਮਰਣ ਦੇ ਸੰਕਟ ਯਾਨੀ ਦੁੱਖ ਵਲੋਂ ਛੁੱਟ ਗਿਆ। ਇਸਲਈ ਹਰਿ ਕਾ ਦਾਸ ਰਵਿਦਾਸ ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਰੰਗਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਾਜਦੰਡ ਤਾਂ ਕੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਵਲੋਂ ਨਰਕ ਦੰਡ ਵਲੋਂ ਵੀ ਬੱਚ ਜਾਣਾ ਹੈ।")