64. ਤੀਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਭਟਕਣਾ ਵਿਅਰਥ (ਰਿਵਾੜੀ ਨਗਰ,  ਹਰਿਆਣਾ)

ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜੈਪੁਰ ਨਗਰ ਵਲੋਂ ਨਾਰਨੌਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਰਿਵਾੜੀ ਪਹੁੰਚੇ। ਨਗਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਤੁਸੀ ਏਕਾਂਤ ਸਥਾਨ ਵੇਖਕੇ ਡੇਰਾ ਲਗਾਇਆ। ਭਾਗਿਅਵਸ਼ ਕੁੱਝ ਤੀਰਥ ਪਾਂਧੀ (ਯਾਤਰੀ), ਜੋ ਕਿ ਗੰਗਾ ਇਸਨਾਨ ਕਰਕੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਵੀ ਰਾਤ ਭਰ ਦੇ ਅਰਾਮ ਲਈ ਉਥੇ ਹੀ ਡੇਰਾ ਲਗਾ ਲਿਆ। ਪ੍ਰਾਤ:ਕਾਲ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇਸਨਾਨ ਆਦਿ ਵਲੋਂ ਨਿਵ੍ਰਤ ਹੋਕੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੀਰਤਨ ਕਰਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਬਾਣੀ ਉਚਾਰਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ:

ਸਗਲ ਜੋਤਿ ਮਹਿ ਜਾਕੀ ਜੋਤਿ ॥

ਬਿਆਪਿ ਰਹਿਆ ਸੁਆਮੀ ਓਤਿ ਪੋਤਿ ॥

ਜਿਉ ਕਾਸਟ ਮੈ ਅਗਨਿ ਰਹਾਇ  ॥

ਦੂਧ ਬੀਚ ਘੀ ਰਹਿਓ ਸਮਾਇ ॥

ਸਾਗਰ ਮਾਹਿ ਬੁਦਬੁਦਾ ਹਰੇ ॥

ਕਨਕ ਕਟਕ ਘਟ ਮਾਟੀ ਕਰੇ ॥

ਨਾਨਕ ਤਿਉ ਜਗ ਵਹਮ ਮਝਾਰ ॥

ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲੇ ਤਾ ਦੇਇ ਦਿਖਾਰ ॥  ਜਨਮ ਸਾਖੀ

• ਗੁਰੁਦੇਵ ਦੀ ਰਸਨਾ ਵਲੋਂ ਇਹ ਬਾਣੀ ਸੁਣਕੇ ਤੀਰਥ ਪਾਂਧੀ ਗਦਗਦ ਹੋ ਉੱਠੇ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ: ਅਸੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਵਲੋਂ ਹੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਨਿਕਲੇ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣੇ ਤੱਕ ਤਾਂ ਮਨ ਅਸ਼ਾਂਤ, ਜਿਵੇਂ ਦਾ ਤਿਵੇਂ ਹੀ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਵਲੋਂ ਸਾਡੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਵੇ।

• ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਉੱਤੇ ਗੁਰੁਦੇਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ: ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ (ਰੱਬ) ਨੂੰ ਤੀਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਭਣ ਦੀ ਅਪੇਕਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੋਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੁੰਦਰ ਜੋਤੀ (ਦਿਵਯ ਜੋਤੀ) ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਘਿੳ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੁਰੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਉੱਤੇ ਚਾਲ ਚਲਣ ਕਰਣ ਵਲੋਂ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਰਥਾਤ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਰੂਪੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਣ ਦਾ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਵਿਅਕਤੀ ਪੁਰੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇ ਪਾਤਰ ਬਨਣ ਦੇ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਖਾਏ ਮਾਰਗ ਉੱਤੇ ਚਲੇ, ਤਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।