2. ਲੜਕਪਨ-ਕਾਲ

ਆਨੰਦ ਮੰਗਲ ਦੇ ਦਿਨ ਜਲਦੀ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ ਅਤੇ ਬਾਲਕ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਏ। ਤੱਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲੱਗੇ। ਪਰ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਖੇਲ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ। ਉਹ ਆਸਨ ਜਮਾਂ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੰਡਲੀਆਂ ਬਣਾਕੇ ਗਿਆਨ—ਗੋਸ਼ਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਜੋ ਸਭ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਰੁਚਿਕਰ ਲੱਗਦੀ। ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਨਾਨਕ ਜੀ ਖੇਲ–ਖੇਲ ਵਿੱਚ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ, ਪ੍ਰੇਮ, ਸੱਚ, ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਂਦੇ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਲੜਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅਤ: ਨਾਨਕ ਜੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਂਦੇ ਸਨ। ਬਿਨਾਂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਲ ਅਧੂਰੇ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦਾ ਹੀ ਰੱਸਤਾ ਵੇਖਦੇ। ਨਾਨਕ ਜੀ ਘਰ ਵਲੋਂ ਲਿਆਈ ਹੋਈ ਖਾਦਿਅ–ਸਾਮਗਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੰਦੇ ਅਤੇ ਖੋਹਿਆ–ਝੱਪਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਪੁਰੀ ਤਲਵੰਡੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਕਿ ਇੰਨੀ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਈਸ਼ਵਰ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ) ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਵਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਆਦਰ ਕਰਣ ਲੱਗੇ। ਨਾਨਕ ਜੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੰਡਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਬੰਣ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕੋਈ ਵੀ ਖੇਲ ਮੰਨ ਲਉ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਪਤਾ ਜੀ ਵੀ ਇਸ ਅਨੌਖੇ ਬਾਲਕ ਨੂੰ ਪਾਕੇ ਖੁਸ਼ ਸਨ। ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਿ ਨਾਨਕ ਜੀ ਈਸ਼ਵਰ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ)  ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਕਰਣ ਲਈ ਆਏ ਹਨ, ਕੇਵਲ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਜੋ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਉਹ ਜਾਣ ਗਈ ਸੀ। ਨਾਨਕ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂ ਅਨੌਖੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਈਸ਼ਵਰ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ) ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਜਪਵਾਉਣਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਦਭੁਤ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਦਿਵਯ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਆਦਿ ਨੂੰ ਪਾਖੰਡ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਦੇ ਤਾਂ ਮੁਸਕੁਰਾਂਦੇ ਵੀ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਉਂ ਮੁਸਕੁਰਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਪੂਰਣ ਈਸ਼ਵਰ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ) ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਸਮਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਬਤੀਤ ਹੋਣ ਲਗਾ।